A jak królem, a jak katem będziesz (1968) - najbardziej charakterystyczna powieść T. Nowaka, obraz wsi - chłopskiego raju: harmonia między człowiekiem a naturą, powtarzający się motyw jabłkowego sadu, nieokreśloność miejsca i czasu, nieistnienie grzechu (np. kradzież nie obciąża moralnie). Ład tego świata tworzy zbiorowa wyobraźnia: odwieczne magiczne gesty (np. ubieranie Piotra - bohatera-narratora - na wojnę), nadawanie rzeczom symboli, znaczeń (zwł. jabłko - symbol życia, płodności, władzy, bogactwa, śmierci itd.). Jest to świat magiczny, w którym spełniają się przepowiednie i przeczucia (słowa Heli o królu i kacie, osikowa twarz). Nowak poetyzuje rzeczywistość, łączy ją z baśnią (np. żyd. kapela idąca po niebie). Prawdziwe zło istnieje na zewnątrz. Piotr zetknie się z nim, gdy wyruszy na wojnę (wprowadzenie konkretnego miejsca i czasu). Najważniejszy problem, wcześniej zapowiedziany w tytule i słowach Heli o królu i kacie (różnoważność określeń), pojawi się w momencie wkroczenia wojny do wsi - zła do raju (groźba jego utraty). W imię ocalenia raju Piotr-partyzant musi zostać katem - zabija (wykonuje wyroki na zdrajcach), łamiąc najważniejszy nakaz: "Nie zabijaj". Nie umie się z tym pogodzić, czuje się zbrukany, niegodny raju. Dlatego powtarza, że jest tylko narzędziem sprawiedliwości, że zabił ON (zbiorowość, niewinne ofiary wojny). Powieść wpisuje się w nurt - charakterystycznej dla lit. o II wojnie światowej - refleksji nad moralnymi skutkami zabijania (także w dobrej sprawie). W zakończeniu powieści Piotr zostaje rozgrzeszony przez danie życia (rodzi się dziecko), a dziadek Jakub oczyszcza go magicznym gestem. Autor eksponuje problem moralny, nie tworzy faktograficznego zapisu wojny. Opowiada historię Piotra poetyckim językiem, obfitującym w metafory, plastyczne porównania, odwołującym się do prawdziwych wierzeń i obrzędów lud.

Połowa września 1944 roku. Na praski brzeg Warszawy docierają odziały 1 armii Wojska Polskiego. Po drugiej stronie trwa jeszcze powstanie. Na pomoc walczącej stolicy przeprawiają przez Wisłę i lądują na Czerniakowie żołnierze 9 pułku piechoty. Będą tam walczyć osiem dni, broniąc do końca ostatnich ulic, domów, skrawków wybrzeża. Ten właśnie epizod - jeden z najbardziej dramatycznych w dziejach wojny polsko-niemieckiej - stanowi tworzywo „Desantu”, pierwszej i - jak dotychczas - jedynej w naszej literaturze powieści poświęconej żołnierzom ludowego Wojska Polskiego - bohaterskim uczestnikom warszawskiego powstania. Książka Adama Kaski, powstała w oparciu o materiały dokumentalne relacje świadków, jest nie tylko rzetelną, wielopłaszczyznową rekonstrukcją wydarzeń, jakie rozegrały się nad Wisłą w dniach od 15 do 24 września, ale subiektywnym obrazem nastrojów, przeżyć i postaw ludzi - żołnierzy, powstańców i cywilów - których losy splotły się i pomieszały ze sobą w wojenno-politycznym tyglu, we wspólnej, choć beznadziejnej walce z wrogiem. „Desant” został wyróżniony nagrodą ministra Obrony Narodowej w 1965 roku, był trzykrotnie wznawiany w kraju, przetłumaczony i wydany w NRD i Rumunii.

"Działa Nawarony" to historia nieustraszonej grupy komandosów, którzy z rozkazu dowództwa wojsk alianckich w brawurowej akcji wysadzają w powietrze hitlerowską fortecę na jednej z wysp greckich. (okładka)

Powieść oparta na opowiadaniu uczestnika francuskiego ruchu oporu o pseudonimie Jef